۱۳۹۷/۵/۵

وارونه خوانی نقش جامعه شناسی توسط جامعه شناس

در‌ مصاحبه تقی آزاد ارمکی چند نکته پروبلماتیک وجود دارد که بی تردید رویکرد ایدیولوژیک وی و رانتیر بودن اش در صف طولانی جامعه شناسان وابسته به قدرت، می تواند سبب ساز غفلت آگاهانه وی از تحلیل عینی و وارونه دیدن واقعیت و نقش جامعه شناسی در تحول اجتماعی گردد. برخی از نکات وارونه در تحلیل وی عبارتند از:

اشاره به اینکه همه جامعه شناسان سر‌کارند و مسیولیت های خطیر در تصمیم سازی/گیری دارند اگرچه نمایانگر بخشی از واقعیت است ولی آنچه که ارمکی آنرا از دیده دور داشته اینست که بخش بزرگی از همین جامعه شناسان کسانی هستند که از رانت های تحصیلی سالهای پس از انقلاب بهره جسته اند. این طیف همانند خود ارمکی از نظر سطح دانش، توان پژوهشگری، قدرت تحلیل فرای ایدیولوژیک، و استقلال حرفه ای در وضعیتی هستند که در بهترین حالت و نهایت چالشگری آنان اصلاحگری در ساختار متصلبی است که فساد و ناکارآمدی در آن ساختمند شده است. بدنه بزرگی از این طیف جامعه شناسان، کسانی هستند که توجیه گر وضع موجود بوده و در بدنه فساد و‌ناکارآمدی جذب شده اند. 

💰نکته دیگر اینکه بخش بزرگی از جامعه شناسان پروژه بگیر کسانی هستند که عمدتا به نظام سیاسی و بدنه قدرت متصل هستند و در عین حال بواسطه ارتباطات رسمی و غیررسمی در مناقصه های تحقیقاتی محدود برنده پروژه های اجتماعی می شوند. قابل تاکید اینکه دولتی بودن ساختار پژوهش، چنین زمینه ای را مهیا می سازد که نخست، محقق وابسته نهادهای قدرت و حکومتی شده و سپس توجیه گر ایدیولوژی دستگاهی می گردد که بودجه آن را تامین می کند! 

💸همچنین اختصاص درصد اندک تولید ناخالص ملی به تحقیقات در بودجه بندی سالانه کشور حاکی است که برخلاف داعیه ارمکی، اساسا فضایی برای تحقیقات بویژه علوم انسانی مهیا نیست. در‌چنین بستری نمیتوان متصور بود که تحقیقات در کشور بدلیل صرف ناکارآمدی خود تحقیق و محقق بی ثمر است بلکه تحقیقات در‌ کشور ‌از زمره ضعیف ترین زیرفصل های بودجه بندی است. در تایید این وضع کافی است بدانیم بودجه سالانه مساجد و تکایای مذهبی و موسسات نشر این شخصیت و آن موسسه دینی/سیاسی دهها برابر بیشتر از بودجه موسسات تحقیقاتی است که در نهایت ابتر در بایگانی ها می ماند. 

🛎نگاهی ساختاری به بدنه قدرت، حکومت و دیوانسالاری معیوب آن می‌تواند تحلیل چگونگی ناتوانی جامعه شناسی در تحلیل و تغییر/بهبود وضعیت اجتماعی را ساده تر سازد. حکومت دینی امروز اساسا باوری به جامعه شناسی ندارد و با نقاب و زنجیر اسلامی سازی آن از یکسو، تربیت جامعه شناسان رانت خوار و کم دانش وابسته به قدرت از سوی دیگر جامعه شناسی را به محاق کشانده است. 

🔐تحدید منابع آموزشی و‌ پژوهشی، ناتوانی و عدم باور نظام مدیریت بر تحقیقات اجتماعی و در نهایت حاشیه ماندن جامعه شناسان مستقل از بدنه قدرت و حکومت و همچنین مخاطره پذیر بودن نقد و تحقیق در کشور که نمونه اخیر آن خودکشی حکومت خواهانه کاووس سید امامی بود، از دیگر‌ دلایلی است که مانع از شکل گیری ساختار کارآمد تحقیقات اجتماعی در ایجاد تحول اجتماعی می‌گردد. سخن پایانی اینکه جامعه شناسان امروزه در دنیای توسعه یافته در مهمترین مراکز تصمیم سازی به مشاوره در خصوص پروژه های توسعه اجتماعی می‌پردازند. 
https://goo.gl/9yiExY

علی طایفی
https://telegram.me/alitayefi1

هیچ نظری موجود نیست: