عشق و بسياري مفاهيم سركوفت شده در ساختارهاي سنتي از جمله مواردي است كه در ادبيات ايران، اغلب بصورت اسطوره اي درآمده و تاكنون نيز دوام يافته است.
ولي امروزه مفهوم عشق در متن سنت با تضادهاي جدي در جامعه روبه مدرن روبرو است كه مفاهيم و هاله هاي ارزشي و هنجاري پيرامون آن را بشدت مورد چالش قرار داده است. مفهوم عشق در اين ساختار هم مملو از قداست هاست و هم مشحون از قباحت ها.
💗مفاهيمي مانند عشق، چنان در چنبره دين، سنت و اخلاق محصور و محدود مانده است كه در بطن خود، طيفي وسيعي از ازخودگذشتگي تا خودخواهي؛ صلح و مهرورزي تا خشونت و خونريزي؛ رويا تا سودا؛ آرزو و حسرت؛ اميد و بيم؛ ارزش تا ضدارزش را دربر مي گيرد. صرفنظر از قداست هاي اين مفهوم، قباحت هاي عشق و عشق ورزي نيز ابعاد مختلفي دارد:
💘عشق ورزي دختران، نوعي دهن كجي به هنجار هاي ازقبل مسلط در جامعه سنتي است و يك رسوايي محسوب مي شود. در اين ساختار عشق ورزي تابو قلمداد مي شود و دختري كه عاشق كسي شود يا بايد عشق را در درون خود سلاخي و مدفون سازد، يا خود از سوي جامعه پيرامونش مورد سلاخي و تدفين قرار گيرد. عشق هاي سركوب و مدفون شده ولي فراموش نشده در نزد بسياري از نسل هاي گذشته تاكنون در ايران امري رايج است. اين عشق، پر از سخنان ناگفته اي است كه براي عاشق و معشوق به يك اسطوره تلخ مبدل شده است.
💔روي مقبوح ديگر عشقورزي، عشق ميان دو فردي است كه متعلق به طبقات متفاوت اجتماعي اند و بدليل تفاوت موقعيت مالي، تعلق طبقاتي و موقعيت اجتماعي آنان، بايد سركوب شده و ناديده انگاشته شود.
💛عشق هاي متعلق به افراد وابسته به اديان و مذاهب مختلف نيز داراي قباحت و تحريم هاي اعتقادي است بطوريكه دو نفر از دو دين اسلامي و يهودي يا بهايي، يا حتي شيعه و سني مجوز ديني و اخلاقىِ عشق ورزي بهم را نمي يابند.
💞عشق هاي متعلق به همجنسگرايان نيز ساحت ديگر اين تابوئيزم يا محرميتي است كه مبتني بر انكار ماهيت همجنسگرايي، مورد تقبيح و مجازات قرار مي گيرد.
🖤از اينرو عشق هاي ممنوعه بخش بزرگي از جامعه انساني در ايران را از گروههاي سني ، جنسي، ديني و عشيرتي/قومي مختلف در بر مي گيرد. در جامعه اي كه عشق فضاي امن و مقبول اجتماعي نمي يابد و عشق هاي موجود در آن نيز با خشونت هاي ناموسي و مشابه آن روبروست، نمي توان انتظار خشونت زدايي از ساختار اجتماعي آنرا داشت. در چنين ساختاري، خشونت هاي مردانه، عصبيت هاي ارزشي و هنجارمدار، مجازات هاي بدني و رواني و تحريم و تخريب روابط انساني شدت مي گيرد.
💚در اين بستر، قلبها به گورستان عشق و معشوق؛ و گلستان خشونت، انتقام و عقده هاي عاطفي و عاشقانه مبدل مي شود. بدون قباحت زدايي در كنار قداست زدايي از عشق، بستر خشونت نمي تواند برچيده شود.
علي طايفي
https://telegram.me/alitayefi1
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر