بي بي سي، رسانه شناخته شده اي كه دهه هاست با اهداف ويژه اي به دستكاري واقعيت و تاثير گذاري در وقايع سياسي، اجتماعي و فكري در ايران مي پردازد، اين بار نيز با نمايش نيمي از واقعيت، به معرفي شخصيتي مي پردازد كه بي ترديد نقش هاي مثبت و منفي قابل توجهي در فرايند شكل گيري و تحریف معرفت، علم، سياست، قدرت و ايدئولوژي در ايران داشته است.
مستند سروش، متفكر ديني معاصر توسط بي بي سي نمايش ناقصي از شخصيتي است كه در سالهاي پيش و پس از انقلاب، به كنشگري بسياري پرداخته است. صرفنظر از اينكه اين مستند، روايتي است شبيه يك رپرتاژ آگهي و به مصداق مستندهاي صدا و سيماي جمهوري اسلامي كه به سياه يا سفيد نمايي واقعيت و شخصيت ها مي پردازد، داراي نقايصي است كه در پيرامون بررسي شخصيت سروش آگاهانه مغفول مانده است:
نقش سروش در بازسازي ايدئولوژي اسلامي و تحويل دين به شريعت، و صورت سازی اجتماعي و سياسي دين در ايران پيش و پس از انقلاب تا اواخر دهه شصت، مياديني است كه اين رسانه در شناسايي شخصيت اين متفكر، بسادگي از آن غفلت كرده است.
نقش سروش در انقلاب (ضد) فرهنگي نيز از زمره زمينه هايي است كه عليرغم داعيه هاي شخص سروش و شواهد و مدعيات عليه او و آثار منفی و مخرب حضورش در اين پروسه از تفتيش و تصفيه علم و دانشگاه و دانشگاهيان و فرهيختگان كشور، مورد غفلت آگاهانه قرار گرفته است.
دانش و استناد معرفت ديني موسوم و منسوب به سروش كه تحصيلكرده خارج از كشور بوده و از طريق انجمن حجتيه، حمايت مالي و بورس تحصيلي شده است نيز نكته اي است كه حتي مورد پرسش نبوده است كه بنیاد نظرات نوين معرفتي-ديني وي در سالهاي دهه ٧٠ تاكنون مبتني بر كدامين مستندات بوده و منابع فكري و اسنادي آنها كدامند.
نقش سروش در علم ستيزي از يكسو و داعيه او در نجات علم بويژه علوم انساني اجتماعي از سوي ديگر نيز از تناقض هاي جدي است كه همچنان در هاله هايي از ابهام، سوال و تشكيك قرار دارد كه چگونه يك متفكر فلسفه عِلم، با عَلَم دين و عرفان، به رويارويي با عِلم بر مي آيد. اين مستند از طرح اين سوال كه سروش جوان و سالخورده چه مرزهاي پر ناسازه اي را پشت سر گذارده و عواقب خواسته و ناخواسته ترواشات فكري او بر ساحت علم و انديشه چه بوده، نيز عاجز است.
ورود به نو انديشي ديني اين متفكر نيز قابل تامل است كه رويكرد او درباره دين و نسبت آن با آموزه هاي حقوق بشري، چالش و پرسش جنسيت اجتماعي، نقش زنان، دگرباشي جنسي و ديني و نظاير اینها چيست و چگونه يك متفكر ديني در طرح نوسازي معرفتي خود در پرداختن به چالش هاي مهم انسان و جامعه امروز در مي ماند.
پديده اي كه سروش با آن نام آور شد، نيازمند بررسي دقيقتري است كه بي ترديد اگرنه امروز، ولي در آينده مورد نقد و بررسي بيطرفانه تر خواهد گرفت.
https://youtu.be/GmdatUqu188
علي طايفي
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر