1️⃣1️⃣انتقال دانش و تجربه علمی، معرفتی و فناوری ایرانیان از خارج از کشور و سیل مهاجرت ایرانیان. مهاجرت بمفهوم نوین و خروج بی بازگشت، امری است که از نظر کمی و کیفی، ودر بستری تاریخی پس از انقلاب بوقوع پیوست. حجم بسیار دانش آموختگان و صاحبان تجربه توسعه در خارج از کشور و در عرصه های مختلف علمی تا تکنولوژیک زمینه بالقوه یک تحول فکری، فرهنگی و فناورانه را بوجود آورده که با جایجایی قدرت در کشور، نمادها و نمودهای این توسعه جامعه را از نظر منابع انسانی شاهد خواهیم بود.