۱۳۹۵/۴/۲۷

خيابان اجتماعي؛ خيابان طبقاتي!


جامعه شناسي خيابان بعنوان يك پديده و سازوكار زيرساختي در ارتباطات زندگي نوين شهري پديده نسبتا مدرني است كه در جامعه ايران در طول سده كنوني فضاهاي خصوصي را به فضاهاي عمومي كشانده و ديواره هاي خشتي بسياري حياط خلوت ها را درهم ريخته و ميادين ارتباطات انساني را گسترش داده است.

خيابان در ماهيت خود زماني ماهيت اجتماعي مي يابد كه فضاهاي كُوي و برزن و ميادين روستايي برچيده شده و يك خيابان به خط واصل طبقات و أقشار اجتماعي مختلفي مبدل مي شود كه در فرايند رشد اقتصاد شهري ظهور و گسترش مي يابد. از منظر اجتماعي خيابان داراي كاركردهاي متفاوتي است. 
الف) از منظري محل تلاقي و بروز اسيب هاي اجتماعي و بروز فاصله هاي طبقاتي و نابرابري اجتماعي است:
روسپيگري، اعتياد، خشونت هاي جنسي، نزاع هاي خياباني، تصادفات، كار خياباني، كارتن خوابي، گدايي، دستفروشي، قاچاق مواد مخدر و دارو، حضور نظامي سربازان حكومتي، حضور گشت هاي ارشاد و تبديل خيابان به ابزار سركوب، كودكان خيابان و كودكي در خيابان، حجاب خياباني، ترافيك شهري، خيابان طبقاتي، خيابان پايين شهر و بالاشهر، اعمال تبعيض هاي قومي/جنسي/عقيدتي، مصرف گرايي و بسياري مسايل اجتماعي ديگري است كه در خيابان نمود عيني، قابل مشاهده و سنجش، قابل كنترل و فراگيرتري مي يابد.

ب) از سوي ديگر مي توان گفت خيابان كاركردهاي سودمند اجتماعي نيز در بردارد كه مي توان به برخي از انها اشاره كرد:
حريم و فضاي عمومي بستري براي تلاقي فضاهاي خصوصي، فرصت تظاهرات و نمايش باورهاي سياسي و صنفي، ميدان اعتراض و مشاركت اجتماعي، فضاي همدلي و زدودن فضاهاي بيگانگي، گسترش ارتباطات اجتماعي و صرف أوقات فراغت، فرصت آزمون مداراي اجتماعي و قبول تفاوتها، تقويت زندگي اجتماعي در إبعادي گسترده تَر و بزرگ دامنه، تغيير سبك زندگي، تياتر و موسيقي خياباني، ادبيات و زبان مرتبط و موارد بسياري كه مي تواند در خيابان بمفهوم اجتماعي مدرن تَر داراي دستاوردهاي كاركردين اجتماعي باشد. 
از رويكرد نهادي، خيابان مي تواند ماهيت و كاركردي سياسي، اجتماعي، اقتصادي، ارتباطي، فرهنگي و در مواقعي نظامي بيابد. خيابان از نظر تاريخي مهمترين فضاي دمكراتيزاسيون  در جامعه است. بطوريكه جوامع غير دمكراتيك از خيابان هراس دارند و درصدد كنترل آن هستند. حكومت امروز ايران از خيابان گريزان است و درصدد كنترل آن. خيابان در ادبيات سياسي ايران مفهومي جرم آفرين است. 
ع ط
#خيابان #حريم_خصوصي #فضاي_عمومي

هیچ نظری موجود نیست: